Jak ubierać, czym smarować, co zrobić, żeby nie doszło do odparzeń? Któż ze świeżo upieczonych rodziców nie zadaje tego typu pytań? Doskonale zdajemy sobie sprawę, że skóra dziecka różni się od skóry dorosłego i wymaga szczególnej ochrony? Na czym jednak polegają te różnice i jak właściwie pielęgnować maluszka od pierwszych dni?
Skóra dziecka powstaje do 12 tygodnia ciąży! Na tym etapie jest oczywiście bardzo niedojrzała, jednak im bliżej terminu porodu, tym kształtuje się coraz bardziej. Donoszony noworodek ma już wszystkie 3 warstwy czyli naskórek, skórę właściwą i tkankę podskórną. Nie oznacza to, że w dniu porodu skóra jest już całkowicie rozwinięta – to następuje dopiero w okolicach 3 roku życia! Dlatego jej pielęgnacja od samego początku będzie miała ogromny wpływ na problemy skórne lub ich brak w późniejszych latach.
Jak wygląda skóra u dziecka zanim się urodzi?
Na samym początku – jeszcze na etapie życia płodowego, skóra chroniona jest przez specjalną maź. To fantastyczna substancja, składająca z m.in. ze złuszczonych komórek nabłonka i włosków meszku. Meszek to takie czarne delikatne włoski pokrywające ciało noworodka, które można zaobserwować jeszcze przez kilka dni po porodzie. Dlaczego maź jest tak cudowna? Bo na etapie ciąży chroni skórę malca przed działaniem drażniącym płynu owodniowego. Mało tego – utrzymuje jej prawidłową wilgotność, a nawet ułatwia przejście przez kanał rodny. Im dziecko mniej dojrzałe, tym tej mazi ma więcej. Dzieci urodzone po terminie porodu mają jej już naprawdę niewiele.
PH skóry noworodka a dorosłego
Niestety maź dosyć szybko się wchłania i próżno szukać jej u dorosłego. To domena tylko i wyłącznie kilkudniowych noworodków. Przez to, że ma odpowiednie PH, zapewnia idealną wilgotność, ma nawet działanie antybakteryjne, dlatego największym błędem będzie zmywanie jej z noworodka. Z tego powodu nie zaleca się pierwszej kąpieli szybciej niż 6 godzin po porodzie, a idealny czas na pierwsze pluskanie to kilka dni po porodzie.
PH skóry noworodka zaraz po urodzeniu wynosi między 6,2 a 7,5, ale dosyć szybko zaczyna się obniżać i już w okolicach 3 tygodnia wynosi 5-5,5 . PH wykształconej skóry to 4,7-5,5. Jaki z tego wniosek? Że dobór odpowiednich kosmetyków dla dzieci ma ogromne znaczenie dla pielęgnacji maluchów. Stosując za mocne preparaty możemy doprowadzić do podrażnień czy uczuleń. Jako dorośli rzadko kiedy sprawdzamy skład swoich kosmetyków. Zazwyczaj kierujemy się ładnym zapachem i opakowaniem. W przypadku dzieci zakupy musimy robić rozważniej.
Odparzenia pośladków u noworodków – zmora świeżo upieczonych rodziców
Jakiekolwiek podrażnienia mogą przyczyniać się np. do odparzeń na pośladkach. Kto z rodziców z tym walczył, wie że to walka nierówna. Najważniejszym aspektem jest jednak to, że odparzenia u niemowląt są nieprzyjemne i bolesne. O ile przy trądziku noworodkowym czy innych wykwitach skórnych możemy przyjąć pozycję wyczekującą o tyle przy odparzeniach pieluszkowych trzeba działać. I to najlepiej zanim się pojawią.
Niestety mimo prawidłowej pielęgnacji nie zawsze jesteśmy w stanie im przeciwdziałać. Skóra niemowląt jest cieńsza niż u dorosłych oraz ma jeszcze niedojrzały mechanizm zatrzymywania wody, przez co częściej niż w przypadku skóry dojrzałej ulega przesuszeniu. Na dodatek, ciągłe noszenie pieluszek sprzyja powstawaniu otarć. Najczęściej dochodzi do odparzeń między pośladkami, odparzeń pachwin, czyli w miejscach trudno dostępnych, gdzie skóra nie ma możliwości oddychania. Jeśli nie będziemy działać, bądź będziemy działać nieprawidłowo może dojść do odpieluszkowego zapalenia skóry, w takiej sytuacji często koniecznym staje się włączenie antybiotyku lub a nawet miejscowych preparatów ze sterydami.
W przypadku odparzeń u niemowląt najważniejsza jest profilaktyka.
Co zatem zrobić, aby uniknąć odparzeń skóry u niemowląt?
- Ze względu na zmienne ph skóry noworodka używaj kremów do pielęgnacji indywidualnie dostosowanych tj, od pierwszego dnia życia, po pierwszym miesiącu.
- Często zmieniaj pampersa. Nawet jeśli jest w nim tylko siku, to pamiętaj, że mocz też ma działanie drażniące na skórę.
- Staraj się nie używać chusteczek, które powodują tarcie skóry i uszkadzanie naskórka. Pupę niemowlaka lepiej jest myć pod bieżącą wodą.
- To w jakie ubranka ubierasz dziecko też ma duże znaczenie. To, że nie powinny być za ciasne, nie powodować ucisku to jedno. Ale drugą sprawą jest materiał z jakiego są wykonane. Powinny być przewiewne, ,, oddychające”, naturalne.
- Jeśli tylko jest okazja, pozwól maluchowi poleżeć z gołą pupą. Nie dość, że dzieci bardzo lubią pofikać nóżkami bez pieluszki, to jeszcze częste wietrzenie pośladów pozwoli im na chwilę „odsapnąć” od pampersów. Nawet te nowoczesne produkty nie dają 100% dostępu powietrza.
Jakie kremy dla niemowląt będą najlepsze na odparzenia?
Zwykłe kremy do pielęgnacji pupy nie uratują jej w momencie powstania odparzenia. Ale nie wierzę, że jest ktoś kto nie słyszał o Sudocremie. Jest to chyba podstawa wyprawki przyszłych rodziców. I bardzo dobrze. Dlatego, że jest to wyrób medyczny o odpowiednim składzie do wspomagania leczenia odparzeń u noworodków czy odpieluszkowego zapalenia skóry. W takich przypadkach nie można pozwolić sobie na eksperymentowanie, bo działać trzeba szybko. Przez to, że Sudocrem w swoim składzie zawiera tlenek cynku, działamy po pierwsze przeciwzapalnie a po drugie kojąco. Dzięki temu, odparzona skóra ma szansę na szybszą regenerację. Mało tego lanolina również zawarta w Sudocremie przynosi działanie ochronne, a na tym na pewno zależy nam najbardziej. Jeśli do działania kremu dołączymy elementy profilaktyki, to bardzo szybko możemy pozbyć się problemu odparzeń. Pamiętaj, aby zawsze krem nakładać cienką warstwą na czystą i osuszoną skórę.
Wielu rodziców wyrzuca sobie, że nieodpowiednio pielęgnowali pupę niemowlaka i to przez nich doszło do odparzenia skóry.
Drogi rodzicu, pamiętaj, że skóra najmłodszych znacznie różni się od skóry dorosłych. Jest o wiele cieńsza, ma mniej lipidów, większą przepuszczalność wody. Z racji tego, że jest w niej więcej naczyń krwionośnych, pod wpływem ich rozszerzania się, szybciej niż u dorosłych pojawia się rumień. Czasem częsta zmiana pieluszki, co za pewne robisz, nie zawsze jest w stanie uchronić delikatną, rozwijającą się skórę przed odparzeniami. Ważne byś reagował szybko i w prawidłowy sposób by się ich pozbyć. Zastosowanie odpowiedniego wyrobu medycznego, jakim jest np. Sudocrem, pomoże cieszyć się zdrową i różową pupą niemowlaka.
Anna Majda-Sandomierska, to położna z ponad dziesięcioletnim doświadczeniem. Jest również doradcą laktacyjnym, prowadzi szkołę rodzenia, a także wypowiada się jako ekspert w wielu mediach. Czas dzieli między bloga Położna Mamą, pracę oraz opiekę nad trójką dzieci.
Źródła:
Czarnecka Operacz M. Sadowska-Przytocka A. Pieluszkowe zapalenie skóry i odparzenia skóry u dzieci Forum Pediatrii Praktycznej, 2017
Kacelak-Rzepka A et al. Skóra sucha jako problem dermatologiczny i kosmetyczny. Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie 2008_LANOLIN
A. Kaszuba, et al. Wieloośrodkowe badanie porównawcze właściwości pielęgnacyjnych i tolerancji preparatów .. Postępy Dermatologii i Alergologii
Adaszyńska-Skwirzyńska M. Tlenek cynku – właściwości i zastosowanie w dermatologii. Terapia 2019 9 94-98
SUD-PL-00120-05-2023
